تزریق بوتاکس و مهمترین کاربردهای آن

بوتاکس چیست؟

بوتاکس (BOTOX) در واقع سمی به نام بوتولونیوم است که به صورت طبیعی توسط باکتری کلستردیوم بوتولونیوم (Clostridium botulinum) تولید می شود. اگرچه این باکتری یکی از کشنده ترین سم ها به شمار می رود، اما در علم پزشکی و درمانی داروهای تزریقی از آن ساخته شده است که فواید بسیاری دارد. ماده بوتولونیوم بر روی اعصاب یا نوروتوکسین اثر گذاشته و می تواند عملکرد اعصاب را به طور کوتاه مدت از کار انداخته یا در میزان بالا سبب فلج عضلات شود. اما تزریق بوتاکس برای جوانسازی و رفع چین و چروک صورت کاملا بی خطر بوده و سبب فلج عضلات نمی شود. در واقع بوتاکس امکان انتقال پیام انقباض و عملکرد عصب حرکتی مختل را کرده و برای مثال فرد توانایی اخم کردن را نخواهد داشت.

آیا تزریق بوتاکس ضرر دارد؟

همان طور که در بالا اشاره شد، بوتاکس عملکرد عصب های حرکتی را برای کوتاه مدت مختل کرده و پیام انقباض به مغز نمی رسد. از آنجایی که بوتاکس نوعی سم محسوب می شود، برخی افراد نگران تزریق آن هستند و تصور می کنند که در صورت تزریق دچار فلج شدن اجزای صورت می شوند. در حالی که این باور کاملا اشتباه بوده و تنها با تزریق دز بسیار بالا این اتفاق در بدن می افتد. تمام دزهای که با هدف زیبایی یا درمانی به کار گرفته می شوند، میزان مطمئن و ایمنی هستند، بنابراین تزریق بوتاکس کاملا بی ضرر است.

کاربردهای بوتاکس

اگرچه بوتاکس به عنوان یک تزریق زیبایی برای از بین بردن خطوط صورت و چین و چروک شناخته شده است، اما برای اهداف درمانی نیز کاربردهای فراوانی دارد. به طور کلی تزریق بوتاکس با دو هدف زیبایی و درمانی انجام می شودکه مهترین کاربردهای آنبه شرح زیر است.

کاربرد بوتاکس با هدف درمانی

• درمان میگرن مزمن و سردرد شدید
• درمان اختلالات عصبی مانند فلج مغزی
• از بین بردن افتادگی پلک
• درمان گرفتگی های عضلات گردن
• درمان هایپرهیدروز (تعریق بیش از حد)
• درمان مثانه‌ی پرکار یا بیش فعال

کاربرد بوتاکس با هدف زیبایی

• از بین بردن خط بین دو ابرو (خط اخم)
• محو خطوط افقی پیشانی
• رفع خطوط عمیق ناشی از لبخند (خط خنده)
• درمان چین و چروک های اطراف چشم ها (چین های پنجه کلاغی چشم)
• بالا بردن گوشه‌های لب
• از بین بردن خطوط پشت لب
• بالا بردن نوک بینی
• محو کردن چروک‌های گردن
• از بین بردن خطوط ریز بینی و چانه

ماندگاری بوتاکس

به طور کلی اثرات کامل بوتاکس بین 6 تا 12 ماه است و پس از آن به تدریج از ماندگاری و اثر آن کاسته می شود. ماندگاری تزریق بوتاکس به عوامل متعددی مانند سن مراجعه کننده، هدف از تزریق بوتاکس (درمانی یا زیبایی)، عمق و میزان چروک ها، نوع پوست و ناحیه تزریق بستگی دارد. برای مثال خطوط عمیقی که بر روی صورت برخی افراد وجود دارد، ممکن است با بوتاکس به طور کامل از بین نرود. همچنین، میزان ماندگاری بوتاکس در اهداف درمانی مانند تعریق بیش از حد زیر بغل با ناحیه کف پا متفاوت است. توجه داشته باشید که این روش به هیچ وجه ماندگاری دائم نداشته و باتوجه به عوامل ذکر شده از بین خواهد رفت. بنابراین، لازم است بعد از محو شدن اثرات بوتاکس با مشورت پزشک تزریق مجدد انجام شود. با این حال فواصل تزریق بوتاکس کمتر از سه ماه توصیه نمی شود.

مراقبت های قبل و بعد از تزریق بوتاکس

یکی از مهمترین فاکتورهایی که در ماندگاری و نتیجه تزریق بوتاکس موثر است، مراقبت های قبل و بعد از آن است.

مهمترین مراقبت های قبل از انجام بوتاکس عبارتند از:

• پیش از انجام تزریق سوابق پزشکی خود از جمله بیماری ها و حساسیت های احتمالی را به پزشک ارائه دهید.
• یک هفته قبل از تزریق بوتاکس از مصرف‌ دارو‌های رقیق‌کننده خون اجتناب کنید.
• بهتر است یک هفته قبل از تزریق از مصرف ویتامین ای، روغن ماهی، چای سبز، دارچین و زنجبیل اجتناب کنید.
• از برنزه کردن و آفتاب گرفتن پیش از تزریق اجتناب کنید، زیرا آفتاب سوختگی می تواند سبب بروز مشکلاتی در حین تزریق شود.
• از مصرف داروهای حاوی آسپیرین یا ایبوپروفن به منظور جلوگیری از لخته شدن خون و افزایش کبودی خودداری کنید.
• به مدت یک هفته تا 10 روز قبل از بوتاکس مصرف الکل و استعمال دخانیات را متوقف کنید.
• از مصرف خودسرانه دارو و بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید.

اگرچه انجام فعالیت های روزمره پس از تزریق بوتاکس بلامانع است، اما مهمترین مراقبت های بعد از انجام بوتاکس که باید رعایت شود، عبارتند از:

• از فشار و مالش ناحیه تزریق و خوابیدن بر روی صورت اجتناب کنید.
• برای کاهش تورم و کبودی از کمپرس یخ استفاده کنید.
• از رفتن به حمام بلافاصله بعد از تزریق خودداری کرده و پس از 24 ساعت استحمام کنید.
• در روزهای ابتدایی تزریق از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید یا گرمای بالا خودداری کرده و در صورت خروج از منزل از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.
• تا 24 ساعت از انجام ورزش های سنگین و قدرتی خودداری نمایید.
• از لوازم آرایشی و بهداشتی تا 48 ساعت پس از تزریق استفاده نکنید.

تزریق بوتاکس برای چه افرادی توصیه نمی شود؟

اگرچه بوتاکس یکی از ایمن ترین و بی خطرترین روش های زیبایی و درمانی محسوب می شود، اما برای همه افراد از جمله زنان باردار و مادران شیرده مناسب نخواهد بود. همچنین، افراد مبتلا به اختلالات عصبی و بیماری های کلیوی نباید از بوتاکس استفاده کنند. لازم به ذکر است بوتاکس تمام چین و چروک ها، به ویژه خطوط عمیق را برطرف نمی کند، بنابراین پیش از تزریق با پزشک مشورت نمایید.

هزینه تزریق بوتاکس

هزینه برای تزریق بوتاکس باتوجه به برند تجاری، هزینه پزشک، محل تزریق (مطب یا کلینیک زیبایی)، هدف از تزریق، ناحیه و میزان تزریق متفاوت است. بنابراین، قیمت تزریق با توجه به فاکتورهای ذکر شده محاسبه و تعیین می شود. توجه داشته به منظور کاهش هزینه ها از انجام این روش زیبایی توسط افراد غیرحرفه ای در مکان های غیربهداشتی اجتناب کرده و از مرغوب بودن بوتاکس تزریقی اطمینان حاص نمایید.

کلام آخر

همان طور که در این مقاله بررسی شد، تزریق بوتاکس یکی از روش های ایمن و بدون عارضه است که به منظور جوانسازی و رفع خطوط روی صورت و گردن کاربرد دارد. علاوه بر اهداف زیبایی، این روش برای اهداف درمانی مانند کاهش تعریق بدن، درمان میگرن و بیماری های دیگر استفاده می شود. اگرچه این روش هیچ عوارض جانبی ندارد، اما به منظور کاهش عفونت و حساسیت ناشی از آلودگی محیط یا لوازم تزریق به مراکز و کلینیک های معتبر مراجعه نمایید.

در صورتی که در زمینه تزریق بوتاکس سوالی دارید، می‌توانید در انتهای همین مقاله، بخش نظرات آن را با دکتر عاطفه پیشگاهی، دکتر پوست، مو و زیبایی مطرح کنید.